20 Aralık 2009 Pazar

İstanbul'un ilçeleri

İstanbul ilinin, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde, 6 Mart 2008 tarihinde kabul edilen ve 22 Mart 2008 tarihli Resmî Gazete'de yayınlanan 5747 sayılı yasa uyarınca 39 ilçesi vardır.[1][2] Bunlardan 25'i Avrupa Yakası'nda; 14'ü ise Anadolu Yakası'nda bulunur.[3] Avrupa Yakası'nda yer alan ilçeler için telefon alan kodu 212, Anadolu Yakası'nda yer alan ilçeler içinse 216'dır.[4]

İlk belediye benzeri teşkilâtın 1855 yılında Şehremaneti adıyla kurulduğu İstanbul'da, Cumhuriyet sonrası belediye hizmetleri uzun süre Valilik tarafından verildi.[5][6] 3 Nisan 1930'da çıkarılan 1580 sayılı belediyeler yasasıyla İstanbul, 10'u il belediyesi sınırlarına dâhil olan toplam 16 şubeye bölündü.[6] Aynı yasayla şehremaneti ve şehremini gibi terimler de kullanımdan kalktı.[6]

1950'li yıllara kadar aynı şekilde yönetilen İstanbul'da ilk olarak 1954 yılında Şişli,[7] 1957 yılında ise Zeytinburnu'nun ilçe olmasıyla idarî sınırlarda ilk değişiklikler yaşandı.[8] Giderek genişleyen şehir sınırları ve artan nüfuslar nedeniyle bunu izleyen yıllarda yeni değişiklikler görüldü. 1963 yılında Gaziosmanpaşa;[9] 1987 yılında Büyükçekmece,[10] Kâğıthane,[11] Pendik[12] ve Ümraniye;[13] 1989 yılında Küçükçekmce;[14] 1990 yılında Bayrampaşa;[15] 1992 yılında Avcılar,[16] Bağcılar,[17] Bahçelievler,[18] Güngören,[19] Maltepe[20] ve Sultanbeyli;[21] 1993 yılında ise Esenler[22] bağlı bulundukları ilçelerden koparılarak bağımsız ilçeler hâline getirildiler.

Son olarak 2008 yılında Arnavutköy, Ataşehir, Başakşehir, Beylikdüzü, Çekmeköy, Esenyurt, Sancaktepe ve Sultangazi'nin de ilçe statüsüne kavuşmasıyla birlikte İstanbul iline bağlı 39 ilçe, 782 mahalle, 152 köy bulunmaktadır.[23] Tüm ilçeler, 22 Temmuz 2004 tarihinde Resmî Gazete'de yayınlanan yasayla İstanbul Büyükşehir Belediyesi hizmet alanı içine dâhil edilmiştir.[2